Authentiek, oprecht, jezelf zijn. Echt zijn.
Hoe doe je dat? Is het aangeboren, aangeleerd, wordt het door onze genen bepaald, of speelt tijd en omgeving een rol?
Je zou denken dat jezelf zijn vanzelf gaat, maar is dat ook zo? In mijn vorige schrijven gaf ik al aan dat ik verder zou gaan over het thema: jezelf zijn en grenzen aangeven. Daarom neem ik je met plezier en genoegen mee op deze reis. De reis in mijn denken en in mijn wereld van Zijn.
Grenzen aangeven, of zoals ik het vaak noem "ruimte innemen", is niet altijd en voor iedereen even makkelijk. Zo heb ik dat tenminste ervaren tijdens mijn jeugd en het volwassen worden. De tijd en omgeving waarin ik opgroeide, hebben daar zeker invloed op gehad. Mijn wiegje stond in een omgeving die mij als kind en mens meer dan eens heeft uitgedaagd. Dat zeg ik niet omdat ik mezelf zielig vind of mezelf als slachtoffer zie—want ik ben en voel me allesbehalve een slachtoffer. Hebben de omstandigheden mij gekleurd? Daar kan ik volmondig "ja" op zeggen.
Eigenwijs als ik ben, heb ik in de loop der jaren mijn eigen kleuren gekozen. Ik ben regelmatig buiten de lijntjes gaan kleuren, om te ontdekken welke kleuren echt van mij zijn. Wat is van mij? Waar liggen mijn grenzen? Wat voelt goed, wat niet, en waarom niet? Dit soort (innerlijke) vragen hebben mij geholpen mijn eigen kleurenpalet samen te stellen, waarmee ik nu kan blijven variëren.
Geïllustreed door Betty Titawano
Misschien vraag je je af of ik te ver ga in mijn beeldend denken. Voor mij voelt het leven als een schilderij: een blanco canvas dat je zelf mag inkleuren. De kleuren waren er altijd al, nog voordat ik ze als pasgeborene kon onderscheiden of benoemen. Ik denk dat dit voor ieder mens geldt.
Houd deze gedachte vast en spring met me mee naar de vraag: "Waar stond jouw wiegje?"
Stel je eens twee situaties voor:
1. Je wiegje stond in een liefdevolle omgeving. Een stabiele plek waar zorg, aandacht, gezonde voeding, financiële zekerheid, een thuis, onderwijs, enzovoort, geen wens maar werkelijkheid waren.
2. Je wiegje stond in een omgeving waar zorgen, geweld, onzekerheid, misbruik, trauma, geldproblemen en onrust de realiteit waren—misschien zelfs vaker regel dan uitzondering.
Nu mag je kiezen uit heldere frisse kleuren of donkere grauwe kleuren en deze aan situatie 1 of 2 koppelen. De meesten van ons zullen heldere kleuren verbinden met situatie 1 en grauwe tinten met situatie 2. Maar door welke kleuren werd jouw wiegje omringd? En heeft dit invloed gehad op jouw zijn, jouw ontwikkeling, de keuzes die je maakt en de mogelijkheden die je ziet?
Mijn vader begon zijn leven in Nederland met vele punten achterstand. Samen met veel Molukkers moest hij knokken voor zijn bestaan. Mijn moeder, geboren in een klein dorpje in Nederland, had het ook niet makkelijk. Het huwelijk tussen mijn ouders was even instabiel als de omstandigheden waaruit ze kwamen. Met wat ik nu weet en begrijp, zie ik dat hun scheiding bijna onvermijdelijk was. Ons gezin brak, en het werd er na de scheiding niet rustiger of stabieler op.
Als ik terugkijk, zie ik hoe deze onrust invloed had op ons gezin, maar ik spreek liever voor mezelf: de omstandigheden hebben zeker invloed gehad op mijn keuzes en ontwikkeling. Hoe mijn kleurenpalet er toen uitzag, beschrijf ik kort.
Ik groeide op in een Molukse wijk, omringd door mijn familie en vrienden. We spraken onze eigen taal, hadden onze eigen kerk, eetgewoontes, geloof en tradities. Maar we droegen ook onze trauma’s, soms uitgesproken, soms niet. Toch waren we boven alles mens onder de mensen.
Wij, Molukkers, dragen een geschiedenis in ons hart, meegegeven in onze genen en stromend in ons bloed. Maakt het ons beter, slechter, gevoeliger, sterker, zwakker, anders? Nee, het maakt ons uniek in ons zijn. Ondanks onze achterstand staan we er nog steeds. Bewust, open, capabel, doelgericht en sociaal, blijven we groeien en ontdekken.
Onze ouders hadden een beperkt kleurenpalet, want ze moesten met tranen in hun hart een nieuw thuis opbouwen, ver van huis en haard. Toch gaven ze ons, hun kinderen, iets onbetaalbaars mee: de gave om te leven, om verder te kijken dan de meeste ogen kunnen zien. Om dieper te voelen, omdat we diep zijn gegaan.
Onze ouders leerden ons: "Apa datang dari muka, djangan undure." Vrij vertaald betekent dit: "Wat er ook gebeurt, blijf niet aan de kant staan."
Zo leerde ik te Zijn. Echt te Zijn. Vanuit de plek waar mijn wiegje stond, leerde en groeide ik verder. Stap voor stap, iedere horde genomen. Soms stond ik op het punt op te geven, tot een fluisterende stem zei: "Hou vol, geef niet op." Ik voelde een onzichtbare, warme, troostende deken die mij verder bracht. Voorbij de horizon, voorbij de donkere wolken, totdat ik de kleuren kon zien die er altijd al waren. Geduldig wachtend om gezien te worden—door mij, door jou, door ons.
Gelukkig kunnen we onze kleuren kiezen. Dat heb ik gedaan, en ik zeg altijd: Als ik het kan, dan kan iedereen het.
Het vraagt doorzettingsvermogen en wilskracht, maar wat het ook vraagt: doe het voor jezelf.
Je bent het meer dan waard.
Met alle liefde,
Nusa Ina
Waar stond jouw wiegje?