Zoals afgesproken en geschreven in deel 1: Papeda, ga ik in dit deel met de titel Stamppot, verder in op mijn ervaring en beleving van wat soms 2 werelden leken te zijn. Als je deel 1: Papeda nog niet hebt gelezen, dan nodig ik je van harte uit, dit alsnog te doen.
Zoals je in mijn vorige blog hebt kunnen lezen, heb ik het niet altijd makkelijk gevonden om een dubbelbloed te zijn. Ik heb daar gaandeweg in mijn opgroeien, met vallen en opstaan een weg in weten te vinden. Zoals vaker in het leven, kan ik achteraf zeggen en zien, dat er tijd en ervaring nodig was om dingen in balans te brengen en vanuit mijn eigen perspectief te mogen zien, voelen en vormgeven.
Het dubbelbloed zijn, bracht voor mij een uitdaging, maar ook en vooral een enorme verrijking. Soms hoor je mensen spreken over bruggen bouwen, als men het heeft over de verbinding tussen bijvoorbeeld mensen, culturen, of verschillen.
Ik kan als het ware zeggen, dat het bruggen bouwen en het verbinding maken, in mijn bloed zit. Papeda en Stamppot stromen immers door mijn aders en hebben een liefdevolle plek in mijn hart. Wat eerst verwarring was, werd een enorme verrijking en hoe dat proces er voor mij uit zag. Dat deel ik graag met jullie in deze blog.
Stamppot:
Net als alle andere kinderen die ik ken, ging ook ik naar school en leerde daar nieuwe kinderen kennen. Ik had vrienden en vriendinnen in de Molukse wijk en op de basisschool leerde ik kinderen met een andere achtergrond, afkomst en cultuur kennen, waaronder ook Nederlandse kinderen. Op het schoolplein speelden we met elkaar en in de klas werkten we naast en met elkaar. Na schooltijd spraken en zagen we elkaar veel minder. Dat was in de periode dat ik opgroeide, meer uitzondering dan regel.
Dit veranderde iets meer, toen ik naar het voortgezet onderwijs ging.
Ik kreeg hierdoor ook een inkijkje in de wereld buiten mijn vertrouwde en bekende omgeving. Ja, een verrijking want ik leerde onder andere, dat sommige dingen anders werden gedaan, dat er soms anders werd gedacht. Ik leerde ook dat er overeenkomsten zijn en één daarvan is, je raad het misschien al… Zowel de Molukse als de Nederlandse mensen die ik ken, eten Stamppot.
Ik kan je vertellen dat er nog meer overeenkomsten zijn. Net zo goed als ik je kan vertellen dat er meer verschillen zijn.
Het is een bekend en menselijk verschijnsel, dat wanneer iets net even anders is dan je gewend bent, je er misschien even aan moet wennen. Maar als je ervoor open staat, durft te vragen, je horizon durft te verbreden, dan is het een rijkdom.
Zoals ik al schreef, kwam ik in de periode dat ik naar het voorgezet onderwijs ging, ook meer in contact met en over de vloer bij mijn Nederlandse vrienden en vriendinnen. Als we een tussenuur hadden, ging ik soms met een vriendin mee naar huis. Net zo gastvrij en gebruikelijk als ik vanuit huis gewend ben, at ik bij sommige mensen mee, maar ik leerde ook dat dit niet vanzelfsprekend is. De eerste keer dat ik werd verzocht ergens anders te wachten of naar huis te gaan, omdat het etenstijd was en ze aan tafel gingen, was nieuw voor mij. Ja, dat klinkt misschien raar, maar neem in gedachten mee dat bij ons thuis er zonder vragen een extra bord op tafel werd geplaatst. Eten, betekent samen aan tafel eten en delen wat je hebt. Een veel gehoorde uitspraak bij mijn niet Molukse familie en vrienden is “er is zoveel warmte, hartelijkheid en gezelligheid bij jullie thuis”. Ik denk dat deze uitspraak onder andere daar vandaan komt.
Tot op de dag van vandaag, lukt het mij niet om te eten en een ander toe laat kijken en niets aan te bieden. Ik moet er om lachen terwijl ik dit schrijf, want ik hoop dat ik deze gewoonte de rest van mijn leven bij me mag dragen. Ik deel wat ik heb en dat doe ik met alle liefde.
Wat ik op school ook leerde, was discussiëren, debatteren en beargumenteren. De klas werd dan verdeeld in een groep met standpunt A en een groep met standpunt B. Het doel was om met elkaar in gesprek te gaan over het ingenomen standpunt, je standpunt te onderbouwen en te luisteren naar elkaar. Dit was anders en nieuw voor mij, want ik ben van huis uit traditioneel opgevoed. Dit houdt onder andere in, dat je ouders en volwassenen niet tegenspreekt. Een ja maar, een ik vind, iets bespreken of ter heroverweging brengen? Nee, dat zat er toen in mijn tijd en opgroeien niet in.
Ik ben blij en dankbaar dat ik op school heb mogen leren wat het is om in gesprek te gaan, te praten en te luisteren naar elkaar. Ik heb mogen leren dat iets bespreekbaar maken, niet betekent dat ik respectloos ben, of ouderen en anderen niet waardeer of respecteer. Het is voor mij een waardevolle eigenschap en toevoeging in mijn contact met de wereld en de mensen die ik mag ontmoeten.
Bovenstaand voorbeeld is een kleine greep uit mijn persoonlijke ervaring. Maar ze waren niet allemaal zo luchtig en klein. Eén van de meest opvallende momenten, waarin zeer duidelijk werd gemaakt dat ik een dubbelbloed en dus anders ben, zal ik denk ik niet snel vergeten.
Dat was het moment dat mij werd gevraagd, “was je liever een Nederlands meisje geweest”?
Voor de duidelijkheid en volledigheid, deze vraag werd mij gesteld door een volwassen man van Nederlandse afkomst en ja, hij meende het bloedserieus. Ik weet nog goed dat ik deze man eerst stomverbaasd heb aangekeken, en toen ik eindelijk woorden vond heb ik hem beleefd wedervragen gesteld. Namelijk, vindt u dat ik moet kiezen? Hoe zou dat kiezen en de keuze, er in uw ogen uitzien? Ben ik in uw ogen beter, als ik een Nederlands meisje zou zijn?
De rest van het gesprek zal ik besparen, want wat ik hier wil belichten, is het stukje dualiteit wat door de buitenwereld wordt opgelegd. Ik word als het ware voor een keuze gesteld. Een keuze die onmogelijk kan worden gemaakt, zonder dat ik daarmee mezelf of een deel van mijzelf verloochen.
Ik eet Papeda. Ik eet Stamppot. Ik heb een Molukse vader en een Nederlandse moeder.
Ik ben qua huidskleur te donker om Nederlands te zijn. Ik ben qua huidskleur te licht om Molukse te zijn.
Moet ik om die reden kiezen? Moet ik mezelf halveren? Moet ik mezelf verantwoorden?
Is dingen anders doen, anders beleven, anders zijn, anders voelen, een andere kleur of afkomst een reden om buiten te sluiten? Ik hoop dat het antwoord Nee is, maar besef en weet uit ervaring dat sommigen Ja zeggen.
Onrecht en buitensluiting om welke reden dan ook, maakt mij verdrietig en soms ook boos. Maar na ruimte voor mijn boosheid en frustratie, zoek ik naar ruimte voor gesprek en waar mogelijk verbinding. Vanuit mijn ervaring, kan ik je vertellen dat wat je tot zover hebt gelezen, iets met mij als mens heeft gedaan.
Ja, het was soms pijnlijk en soms confronterend, maar ik had het voor geen goud willen missen. Het leerde mij en bouwde voor mij, een brug naar verbinding. De verbinding en eenheid in mijzelf en de verbinding van mens tot mens.
Nusa Ina
Kleur bekennen