Het was niet altijd makkelijk om een dubbel bloed te zijn. Ik heb daar een weg in moeten vinden en dat ging met vallen en opstaan.
Ik heb zitten wikken en wegen. Ik heb gedraaid en gekeerd. Ik ging van links, naar rechts en van onder naar boven. Tot ik eindelijk kon voelen en tegen mezelf en hardop durfde te zeggen…
Ik ben wie ik ben!
Ik ben Papeda, en ik ben Stamppot.
En samen vormen we een Kleur Rijk geheel. Voordat ik dat kon zeggen en voelen, ging er behoorlijk wat aan vooraf.
Het is een bewuste keuze, deze reis te delen op 25 april, de Onafhankelijkheidsdag van de Republiek der Zuid Molukken (RMS). In de eerste plaats is het een eerbetoon aan al onze ouderen, de eerste generatie Molukkers in Nederland. Zonder hen was ik niet hier en had ik dit niet kunnen schrijven. Vanuit daar is mijn geschiedenis, als kind en tweede generatie Molukker begonnen.
Mijn afkomst en bewustzijn daarvan, zie ik als een proces. Als kind werd ik geboren, als ware een blank canvas. De kleuren waarmee mijn schilderij is getekend, werden mij als kind aangereikt. Aangereikt door mijn ouders, mijn familie, mijn vrienden. Een mengelmoes van cultuur, normen, waarden, omstandigheden, religie, tradities, school en meer.
Omdat mijn vader van Molukse afkomst is en mijn moeder van Nederlandse afkomst, had ik als vanzelfsprekend een uitgebreider kleurenpalet. Daar was ik me als kind nog niet bewust van, maar gaandeweg de jaren groeide dat wel.
Hoe dat groeien er voor mij uitzag, daarvoor neem ik je graag mee en nodig je uit om een kijkje te nemen in een deel van dit proces.
Ik neem je mee in de jaren dat ik een jong meisje was, in de jaren van mijn basisschool leeftijd. Ik herinner me, het gevoel van er bij willen horen, en dat gevoel ging soms ver. Ik verzette me als het ware tegen een deel van mijzelf. In deze situatie, tegen het deel dat ik van mijn Nederlandse moeder heb meegekregen, mijn Nederlandse kant. Ik wilde een bepaalde periode in mijn opgroeien, niets weten van dat Nederlandse deel van mijzelf. Ik moest en zou geaccepteerd worden en gezien worden, zoals alle andere kinderen om mij heen en waar ik mee opgroeide in de Molukse gemeenschap.
Ook heb ik meer dan eens, de verhalen gehoord en het verdriet gezien en gevoelt, als mijn vader, mijn ooms, mijn tantes en andere Molukkers, over hun ervaring en geschiedenis met elkaar spraken. Ik hoorde dan de verhalen van verdriet, verraad en pijn van de verbroken belofte. Hoe ze in het KNIL gevochten hebben, sommige hun leven hebben gegeven voor Nederland. Het land dat hen nu volledig de rug toekeerde en letterlijk in de kou achterliet. Hoe kon ik dat Nederlandse deel van mijzelf omarmen, als het met zoveel pijn en verdriet doordrenkt is. Ik kon niet anders dan mijzelf hier tegen verzetten.
Op dat moment wist ik niet of wilde ik niet zien, dat ik daarmee een deel van mijzelf ontkende. Ik was in verzet tegen mijzelf en achteraf kan ik je nu vertellen, dat dit een hoop verwarring, onrust en onvrede met zich mee bracht.
Hoe deze verwarring, onrust en onvrede er voor mij uitzag? Daarvoor maak ik een sprongetje in de tijd, de 18 jarige ik en daarna.
Door verschillende privé omstandigheden, zijn mijn zus en ik toen buiten de Molukse wijk gaan wonen. Ik was nog relatief jong, wist weinig van de grote wereld daarbuiten. De wereld buiten de Molukse gemeenschap en waar ik van veel dingen nog geen kaas had gegeten. Voor mij begon er een nieuwe ontdekkingsreis, maar nu was ik in een voornamelijk Nederlandse omgeving. Weer deed ik mijn best om er bij te horen. Te zijn zoals de meeste mensen in mijn omgeving. Maar waarom voelde het alsof ik wederom buiten de boot viel? Waarom moest ik zo mijn best doen om ergens bij te horen? Toen kwam langzaamaan de verwarring, onrust en onvrede steeds meer boven drijven. De dualiteit, de ontkenning van een deel van mijzelf begon te knagen. Gelukkig maar, kan ik nu volmondig zeggen.
Ik leek tegen muren op te lopen. Ik leek niet te worden geaccepteerd en omarmt. Ik leek niet het 1 te zijn, maar ook niet het ander. Maar wie ben ik dan wel? Toen kwam mijn eigen realisatie. Ik voel me anders en niet geaccepteerd door ” de buitenwereld “. Maar hoe kan ik iets van een ander verwachten, iets bij een ander neerleggen. Als ik mijzelf niet eerst en volledig omarm en accepteer. Dat besef was een behoorlijke confrontatie, kan ik je zeggen. Ik heb jaren mijn best gedaan iets te zijn, ergens bij te horen, maar een deel van mijzelf verloochend. En eerlijk is eerlijk, in mij zat nog boosheid, het gevoel van onrecht en niet geaccepteerd te worden. Wat moest ik daarmee?
Dan werd mij verteld of las ik ergens over:
“ jezelf accepteren en jezelf omarmen”.
Dat klonk leuk in mijn oren, maar na jaren van ontkenning van (een deel) van mijzelf, wat mij betreft makkelijker gezegd dan gedaan. Ik wankelde, ik viel en pas toen ik bereid en klaar was, om mijn (zelf) beeld, los te laten. Kon ik opstaan en mijzelf zijn. In mijn eigen tempo, mocht ik mijn kleuren ontdekken, mijn schilderij inkleuren en vormgeven. Misschien noemen we het daarom Levenswerk en Levenskunst, omdat ons leven een schilderij in wording is. In beweging en veranderend, net als de tijd en soms trager of stil als in een Stilleven.
Na wikken en wegen, draaien en keren, mijn les en mijn groei. Kan ik eindelijk voelen en tegen mezelf zeggen:
Ik ben wie ik ben.
Als ik nu terug kijk, dan zie ik hoe alle omstandigheden, klein en groot, van invloed zijn geweest op wie ik vandaag de dag ben. Net zo goed als toekomstige ervaring en omstandigheden, van invloed zullen zijn op wie ik morgen ben.
Ik ben dankbaar voor het leven dat mijn Molukse vader en Nederlandse moeder, mij gegeven hebben. Ik mag dat met mijn eigen kleuren vormgeven en invullen. Net als ieder ander mens dat mag. Dat is mijn geboorte recht. Dat is het geboorte recht van ons allen. Het recht van ons bestaan. Voor ieder mens, ongeacht kleur, cultuur, gender, religie, leeftijd of anders.
Ik schilder en kleur nog steeds en hoop dat nog heel lang te mogen doen. Ik word volop geïnspireerd door mijn kinderen, mijn kleinkind, mijn familie, mijn vrienden, de ontmoetingen met mens, dier en natuur. Ik geniet ook van de stilte die op haar eigen unieke wijze zoveel kleuren brengt.
Ik ben blij en dankbaar met wat ik van mijn beide ouders en culturen heb meegekregen.
Ik voel me rijk.
Kleur Rijk.
Nusa Ina
Kleur bekennen